tác phẩm "Miền Xanh Thẳm" không có tính tranh biện, cũng chưa có sự phong phú, nhiều chiều để đáp ứng nhu cầu muốn đọc thấy sự sâu sắc, đa chiều về một thời kì lịch sử của miền Bắc Việt Nam sau năm 1954.

Cho đến khi mở từng trang sách để về “Miền xanh thẳm" của Trần Hoài Dương, tôi mới khám phá ra nội tâm sâu thẳm của nhà văn, người đã dốc hết lòng mình chuyên chú viết những con chữ, những câu chuyện vô cùng đẹp đẽ, dịu dàng và tử tế đến như vậy cho thiếu nhi.

Cùng với Hành trình ngày thơ ấu, Miền thơ ấu, Tuổi thơ dữ dội, Phía núi bên kia,… thì Miền xanh thẳm là cuốn sách ám ảnh tuổi thơ tôi. Nói ám ảnh, không phải vì đây là một tác phẩm âm u, đen tối hay rùng rợn gì, mà bởi vì nó hay quá, và bởi vì tôi thích nó, rất thích.

Miền xanh thẳm không phải là một tiểu thuyết hoàn chỉnh, có phần thiên về tự truyện nhiều hơn, tôi đoan chắc rằng đây cũng chính là tuổi thơ của tác giả. Câu chuyện không kịch tính, không ly kỳ nhưng tôi vẫn thấy hấp dẫn vô cùng

(Vài dòng bút ký của một độc giả không phải là nhà văn, nhà thơ, lại càng không phải nhà phê bình văn học, mà chỉ là một học sinh đã từng tham dự kỳ thi HS giỏi Văn toàn miền Bắc và có rất nhiều cảm nhận đồng điệu với tác giả sau khi đọc truyện của ông với một lòng kính trọng)*

Tôi biết nhà văn Trần Hoài Dương một cách tình cờ từ truyện ngắn "Em bé và bông hồng". Đó là một truyện rất ngắn của ông được in lần đầu bởi nhà xuất bản Kim Đồng năm 1963 qua lời kể chuyện trên lớp của của thầy giáo Việt dạy tôi lớp 3 (năm 1971).

Văn là người. Những trang truyện ngắn của Trần Hoài Dương nhẹ nhàng, thanh tao… như tính cách của tác giả khi viết về thiếu nhi và cho thiếu nhi.

Nhưng có một ngày, tên tuổi lạ lại là một chị công nhân như một sự kiện lớn bùng nổ trong xóm tôi. Chị là công nhân mà làm thơ hay thế. Chúng tôi say sưa đọc những vần thơ của chị.

Với lòng yêu thơ, văn mãnh liệt nên anh chị đã sưu tầm được hàng nghìn bài thơ, bài văn hay của những người làm thơ văn từ xưa đến nay và tập hợp in trong các tập: THƠ BẠN THƠ, VƯỜN NĂM NHÀ (in thơ của 5 nhà thơ do anh chị tuyển chọn).

Năm 1972, Nguyễn Nguyên Bảy và Lý Phương Liên nên nghĩa “phu thê”. Từ đây, hai con người ấy đã phải trải qua những sóng gió, tai ương, chìm nổi; những va đập “bất thường” của thời cuộc.

Đã có lúc, vì hoang mang và chán nản cùng cực, chàng trai đã kết thúc cuộc đời bằng một phát súng lục tự bắn vào ngực. Trong túi của chàng có mấy dòng tuyệt mệnh, mà cảnh sát tìm được: “Hãy để thi sĩ người Đức Heine chịu trách nhiệm về cái chết của tôi: ông ta đã phát minh ra nỗi đau cắn rứt trong tim…”.

Maksim Gorki (Максим Горький), tên thật Aleksey Maksimovich Peshkov (Алексей Максимович Пешков) được tôn vinh là một trong những người sáng lập nên nhà nước Xô-viết, nền văn hóa Xô-viết, là “cây đại thụ của nền văn hóa vô sản”. Ông được ghi nhận như một thiên tài bẩm sinh của nhân dân, từ một con người thất học, trải qua những trường đại học cuộc đời, đã trở thành biểu tượng văn hóa lớn nhất thế kỉ XX, bao gồm nhiều phương diện: văn học, tôn giáo, triết học, chính trị. Sau sự tan rã của Liên bang Xô-viết, vượt qua những biến thiên dữ dội của thời cuộc, nhiều giá trị của Gorki vẫn được khẳng định.